รู้กว้าง vs รู้ลึก?

วันนี้มีเรื่องนึงจากประสบการณ์อยากจะมาแชร์ให้ฟังกันครับ นั่นก็คือ รู้กว้าง vs รู้ลึก? หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับทุกคนนะที่ได้อ่านนะครับ ในยุคปัจจุบันหากเรามองไปในสังคมเราจะพบคนอยู่ 2 ประเภท ประเภทนึงก็คือ คนที่รู้กว้างหรือรู้ไปหมดทุกเรื่อง (ไม่ใช่คำด่านะครับ 555) แต่คือถามอะไรพูดคุยอะไรด้วยก็คือจะรู้หมดและสามารถแสดงความคิดเห็นได้ กับอีกประเภทหนึ่งคือคนที่รู้ลึก รู้จริงหรือเป็นผู้เชี่ยวชาญในด้านใดด้านหนึ่ง หรือเพียงแค่ไม่กี่ด้านเท่านั้น เพื่อนๆในกลุ่มมักจะยกให้เป็นกูรูในเรื่องนั้นๆ หรือมักจะมีคนเข้าไปพูดคุยหรือขอคำปรึกษาเรื่องดังกล่าวอยู่บ่อยครั้ง

โดยเมื่อมีการพูดแนะแนวหรือบอกกล่าวในประเด็นที่ทำให้เกิดความเข้าใจในตนเองมากขึ้น แก่เด็กนักเรียน กระผมมักจะยกเรื่องนี้มาสอนเด็กๆ อยู่บ่อยๆ และเพื่อให้เห็นภาพกระผมจะยกกราฟแกน X และแกน Y มาเปรียบเทียบไปด้วยเสมอ โดยให้แกน X คือความรู้กว้างรอบรู้ แทนเรื่องราวต่างๆที่เรามีความรู้ความเข้าใจในมุมกว้าง และแกน Y คือการรู้จริง และรู้ลึกถึงแก่นนั่นเอง

รู้กว้าง vs รู้ลึก?

รู้กว้าง (Generalist)

มาพูดถึงประเด็นแรกคือการเป็นคนรู้กว้าง หรือมีความรอบรู้กันก่อน การเป็นคนรู้กว้างก็มีทั้งข้อดีข้อเสียอยู่ในตัว ข้อดีคือคนที่รู้กว้าง จะมีคลังความรู้ทั่วไปอยู่ค่อนข้างเยอะ และเป็นคนช่างสังเกต เพราะจะคอยมองหาความรู้ใหม่ๆหรือสิ่งที่ตัวเองยังไม่รู้อยู่ตลอดเวลา มีไหวพริบ และแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าได้ดี ส่วนข้อเสียคือคนที่รู้กว้างจะมีความรู้ในระดับทั่วๆไป คือพอพูดคุยและแลกเปลี่ยนกับเพื่อนได้ ซึ่งบางครั้งความรู้ที่ได้มาก็มาจากการพูดคุยกับเพื่อน ได้ยินคนอื่นพูดมาอีกที ซึ่งก็มักจะเป็นข้อมูลที่ขาดการไตร่ตรองความถูกต้อง ข้อมูลที่มีอยู่จึงอาจจะคลาดเคลื่อนหรือผิดเพี้ยนไปจากความจริงนั่นเอง น้อยครั้งที่จะมีการค้นคว้าหรือศึกษาต่อยอดให้เข้าใจมากขึ้น

รู้ลึก (Specialist)

ทีนี้มาดูความรู้ลึก รู้จริง และเป็นผู้เชี่ยวชาญ กันบ้าง ในส่วนของการรู้จริงก็จะมีทั้งข้อดีและข้อเสียอยู่เช่นกัน ซึ่งแน่นอนว่าข้อดีก็คือ คนกลุ่มนี้จะมีความรู้ในด้านใดด้านหนึ่งที่ลึก ตามระดับความสนใจและประสบการณ์ที่คลุกคลีอยู่กับเรื่องนั้นๆ คนกลุ่มนี้จะเป็นคนที่มีสมาธิค่อนข้างสูง จิตใจไม่วอกแวก และสามารถโฟกัสอยู่กับเรื่องที่สนใจได้เป็นเวลานาน และจะยังไม่ปักใจเชื่อเรื่องที่เพิ่งได้ยินมาจนกว่าจะได้พิสูจน์หรือลงมือหาข้อมูลเรื่องนั้นแล้วจริงๆ ข้อเสียคือจะเป็นคนที่มีคลังความรู้ทั่วไปน้อยกว่าคนที่รอบรู้ และเป็นคนที่มีควายึดมั่นถือมั่นในตัวเองค่อนข้างสูง เพราะเชื่อว่าตนเองมีความรู้ในเรื่องนั้นมากกว่า และจะไม่ยอมปรับเปลี่ยนง่ายๆ ซึ่งบางครั้งคนกลุ่มนี้ก็มีความรู้ลึกเพียงระดับนึงเท่านั้น

เอาละครับทุกคนเมื่ออ่านมาถึงตรงนี้คุณจะคิดว่าและตัวคุณเองเป็นคนแบบไหนกันล่ะ? กระผมจะบอกว่าเอาเข้าจริงๆแล้ว หากสังเกตดีๆ จะพบว่าเราทุกคนก็ต่างมีทั้งความรอบรู้และรู้จริงอยู่ในตัวนั่นแหละ คนที่ถูกมองว่าเป็นคนรอบรู้ แท้จริงแล้วที่ชอบสังเกตก็แค่อาจกำลังค้นหาตัวเอง และยังไม่พบเจอสิ่งที่ตัวเองสนใจจริงๆก็เท่านั้น ในขณะที่คนที่ถูกมองว่าเป็นคนรู้จริง แท้จริงแล้วก็อาจจะมีความสนใจในความรู้ทั่วไปด้านอื่นๆอยู่บ้าง แต่ก็มักจะเงียบไว้หรือนิ่งเฉย เพราะกลัวว่าสิ่งที่พูดออกไปหรือแสดงความคิดเห็นต่างๆอาจจะไม่ถูกต้องทั้งหมดเพราะตนเองยังไม่ได้พิสูจน์หรือหาข้อมูลก็เป็นได้

จะเป็นไปได้ไหมหากเราเลือกที่จะเป็นคนรู้กว้าง คือมีคลังความรู้ทั่วไปอยู่มากมาย และเป็นคนที่รู้ลึกด้วย คำตอบคือ “เป็นไปได้ครับ” อย่างที่ได้บอกไปว่าทุกคนต่างก็มีทั้งความรู้กว้างและรู้ลึกอยู่ในตัว หากแต่จะต้องนำข้อดีของแต่ละด้านมาใช้ให้เกิดประโยชน์ทั้งการเป็นคนช่างสังเกต มีไหวพริบ มีสมาธิไม่วอกแวก และการนำความรู้ที่มีมาพลิกแพลงในสถานการณ์ที่คับขันได้ รวมถึงการรู้จักไตร่ตรองข้อมูลและหาความรู้เพิ่มเติมให้ชัวร์ก่อนจะปักใจเชื่อและบอกกล่าวไปสู่คนอื่น ในขณะเดียวกันก็จะต้องระมัดระวังข้อเสียที่มักจะเกิดขึ้นจากแต่ละด้านจากที่กล่าวไปแล้วด้านบนด้วยเช่นกัน ทั้งการลดความยึดมั่นถือมั่น ไม่ทำตัวเป็นน้ำเต็มแก้ว ที่จะต้องใฝ่รู้และหาองค์ความรู้ใหม่ๆ อยู่เสมอนั่นเอง

กระผมมักจะบอกเด็กๆ อยู่เสมอว่าสิ่งที่เป็นความสนใจของเราในตอนนี้ สิ่งที่ทำให้เราสนุกและรู้สึกเพลิดเพลินไปกับมัน ถึงแม้จะเลิกทำแล้วก็ยังไม่สามารถหยุดคิดถึงมันได้ มีแนวโน้มสูงที่สิ่งนั้นแหล่ะอาจจะเป็นความถนัดและทำให้เรากลายเป็นผู้เชี่ยวชาญ ผู้รู้ที่รู้ลึกและรู้จริง และสามารถใช้ประโยชน์โดยตั้งต้นจากตรงนี้ได้ ไม่ว่าจะเป็นในการประกอบอาชีพ สร้างรายได้ หรืองานอดิเรกที่จรรโลงจิตใจของตัวเอง ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับระดับความรู้ลึกรู้จริงในเรื่องดังกล่าว รวมถึงประสบการณ์ และระดับความมุ่งมั่นทุ่มเทที่มีให้กับมัน

เป็นยังไงกันบ้างครับ อ่านแล้วรู้สึกยังไง ตอบตัวเองได้รึเปล่าว่าตัวคุณเองเป็นคนแบบไหน? มีความคิดเห็นกับเรื่องนี้ยังไงบ้าง?

ติดตามคอนเท้นท์ Productivity ทั้งเรื่องการค้นหาตัวเอง พัฒนาตัวเอง สร้างแรงบันดาลใจ และอื่นๆอีกมากมาย คลิ๊ก

นอกจากนี้คุณยังสามารถติดตามเพิ่เติมได้ที่ช่องทาง Facebook คลิ๊ก